Een wonderlijk koppel

Ik schrijf graag brieven. En - misschien een beetje gluurderig - ik lees graag andermans brieven. Zeker als het om personen gaat die ik bewonder. Toen ik deze zomer in een Zweedse boekhandel dit boek zag liggen, kon ik dus niet weerstaan:

"Karin! Karin! Karin! Min engel!" (vertalen lijkt me overbodig)  bevat een selectie uit de correspondentie tussen de beroemde Zweedse schilder Carl Larsson (1853-1919) en zijn vrouw. 

Van een goede vriend, die altijd perfect heeft aangevoeld wat ik mooi zou vinden, kreeg ik voor mijn achttiende verjaardag een boekje cadeau - een uitgave van Taschen - met aquarellen en tekeningen van deze kunstenaar. Rond die leeftijd begon ik me (onder impuls van de films van Ingmar Bergman) sterk aangetrokken te voelen tot al wat Zweeds was - een passie die sindsdien alleen maar is blijven groeien. Het Larsson-boekje, mijn eerste kennismaking met de schilder, was een schot in de roos.

Carl Larsson werd vooral bekend om zijn aquarellen, waarin hij idyllische familietaferelen afbeeldde. Nochtans was zijn leven niet zo zonovergoten als zijn werk soms laat uitschijnen. De schilder, geboren in een arm milieu, groeide op in moeilijke omstandigheden. Ook als jongeman kende hij heel wat pech: zijn eerste vrouw stierf in het kraambed, de twee kinderen die hij met haar kreeg overleden op jonge leeftijd. Deze gebeurtenissen hebben er waarschijnlijk mee toe geleid dat hij zijn leven lang regelmatig last had van sombere buien en depressies. Toch kwam er rond zijn dertigste een belangrijke zonnestraal in zijn leven toen hij in een kunstenaarskolonie nabij Parijs zijn tweede vrouw Karin leerde kennen. Voor Carl was het liefde op het eerste zicht, een liefde die hij zijn leven lang zou blijven koesteren. Karin, met wie hij acht kinderen kreeg, werd zijn muze en houvast. Hij portretteerde haar talloze malen.

De brieven tussen Carl en Karin, die door Per I. Gedin in bovenstaande uitgave werden geselecteerd en van commentaar voorzien, werpen een intieme blik op de relatie tussen twee gevoelige en creatieve zielen. Het werd een prachtige, geïllustreerde publicatie van de grote Zweedse uitgeverij Albert Bonniers.

Het boek is opgedeeld in hoofdstukjes die telkens een periode uit de briefwisseling omvatten. Die wordt ook steeds kort toegelicht.

Naast de mooie reproducties van portretten van Karin of Carl - door de schilder - bevat het boek foto's van de originele brieven. Bijzonder leuk zijn de tekeningetjes waar Carl, beslist een man met humor, de zijne van voorzag.

Door de lectuur van deze brieven kom je veel te weten over de karakters van Carl en Karin. Carl was duidelijk de gevoeligste en wellicht meest kwetsbare van de twee. Zijn stemming varieert, om het met Goethe te zeggen, van "himmelhoch jauchzend" tot "zum Tode betrübt". De gevoelens die hij voor Karin koestert zijn onstuimig: hij beschrijft herhaaldelijk hoe vreselijk hij haar mist, hoe hij ernaar verlangt haar in zijn armen te sluiten, hoe verloren hij is zonder haar. Karin is iets rationeler, neemt wat meer afstand en weet Carl met haar wijze woorden te kalmeren en te troosten.

Dit boek maakte me nieuwsgierig naar de persoon van Karin Larsson, die vaak in de schaduw van haar man blijft staan maar blijkbaar ook een erg artistieke persoonlijkheid bezat. Ze studeerde aan een kunstacademie, en toen Carl haar leerde kennen was ze nog volop aan het schilderen - er wordt gefluisterd dat ze dat in die tijd zelfs beter deed dan hij! Dat schilderen gaf ze later vrijwillig op om zich aan haar kroostrijke gezin te kunnen wijden, maar ze leefde haar creativiteit verder uit in de inrichting van het huis van het echtpaar, Lilla Hyttnäs te Sundborn, dat door haar man zo vaak in beeld werd gebracht en vandaag te bezoeken is als museum. Hier wil ik op een dag zeker heen!  

Snuffelend op het internet ontdekte ik dat er in dit museum onlangs een tentoonstelling aan Karins leven en werk werd besteed, waaruit een boek voortvloeide:

Ik heb het boek besteld en het is inmiddels in mijn brievenbus beland. Wordt vervolgd!